Ο Νίκος Σκαλκώτας στο σύντομο διάστημα της ζωής του (1904-1949), πρόλαβε να αφήσει πλούσιο έργο, που περιλαμβάνει περίπου 110 συνθέσεις. Μάλιστα το ύφος των έργων του διαφέρει, τόσο σε μουσική τεχνοτροπία (δεν υπάρχει σαφής διαχωρισμός τονικής και ατονικής περιόδου), όσο και σε μουσικό είδος, καθώς καλύπτει όλα τα μουσικά είδη, πλην της όπερας. Τα σημαντικότερα έργα του θεωρούνται η "Εισαγωγή" και η "Επιστροφή του Οδυσσέα" (Συμφωνικές Σουίτες για ορχήστρα), οι 36 Ελληνικοί Χοροί για ορχήστρα, τα μπαλέτα "Η Λυγερή και ο Χάρος", "Τέσσερις Εικόνες" και "Η θάλασσα", καθώς και τα "Δέκα Σκίτσα" και η "Μικρή Σουίτα" για έγχορδα. Στα έργα του περιλαμβάνονται επίσης κομμάτια για και πιάνο, συνοδεία βιολοντσέλου, πνευστών και βιολιού.
Κάθε αναφορά στον Νίκο Σκαλκώτα, σημαίνει να σηκώσεις την πέτρα του καθημερινού, και του εφήμερου και να προσπαθήσεις να ανακαλύψεις μια «παράλληλη» Ελλάδα, μια Ελλάδα που εργάζεται, μοχθεί, αναζητά και δημιουργεί.
Κάθε αναφορά στον Νίκο Σκαλκώτα - όπως και σε άλλους βεβαίως γιατί δεν είναι ο μόνος - σημαίνει να ανακαλύψεις τόπους και ανθρώπους με τις ιστορίες τους, τις παραδόσεις τους.
Κάθε αναφορά σε ανθρώπους σαν τον Νίκο Σκαλκώτα, είναι και ένα τράνταγμα στην δική μας ύπαρξη, γιατί πολλές φορές παρασυρμένοι από το εφήμερο, το καθημερινό, το ρηχό, ξεχνάμε «που είναι το σπίτι μας», απομακρυνόμαστε από αυτά που είναι δικά μας, καταδικά μας, και υιοθετούμε άλλα. Οι θρύλοι από το Παραμυθόδραμα ψιθυρίζουν ίσως ακόμα την δική τους μελωδία στα έλατα του Ελικώνα…
Κάθε αναφορά σε ανθρώπους σαν τον Σκαλκώτα, κάθε βήμα στην αναψηλάφηση της ζωής του από τότε που γύρισε στην Ελλάδα το 1933 θα μας φέρει αντιμέτωπους με την μοχθηρία, την κακία, το μίσος, το φθόνο, τον υπόγειο πόλεμο που μειώνει - ή έτσι νομίζει - προσωπικότητες και καταστρέφει ζωές.
Μια θέση βιολιού στην Κρατική Ορχήστρα, σε αυτόν που στα 16του τελείωσε με την Ανώτατη Διάκριση…
Καμιά δημόσια εκτέλεση έργου του όσο ζούσε…
Έζησε και έφυγε μέσα σε ένα κύκλο σιωπής, ο μαέστρος δεν ζήτησε τίποτα, μόνο να τον ακούσουν. Δεν του το επέτρεψαν…
Ο Νίκος Σκαλκώτας ζει μέσα από την προσπάθεια λίγων ανθρώπων που ανέλαβαν να διασώσουν το έργο του, να διασώσουν το αρχείο του, να διατηρήσουν ζωντανή την μνήμη του…
Ο Νίκος Σκαλκώτας ζει μέσα από την ακρόαση των έργων του.
Την ώρα που μαζικά «προσφέρεται» «μουσική» μιας χρήσης, που τελικά προσβάλλει χιλιάδες ανθρώπους καθώς διέπεται από την βαθιά αντιδραστική αντίληψη ότι «ο κόσμος δεν καταλαβαίνει και το μόνο που θέλει είναι να χαλαρώνει», μέσα στα έργα του νεαρού από την Χαλκίδα, μπορούμε να βρούμε αντιστάσεις και απαντήσεις που θέλουν όμως ψάξιμο. Ποτέ όμως η σκέψη δεν ήταν εύκολη υπόθεση, αλλά το να ανακαλύψεις τα έργα του Σκαλκώτα αξίζει τον κόπο γιατί είναι έργα διαποτισμένα με την πιο βαθιά ουσία του ελληνισμού, γιατί πέρα από το «γραφικό» και το «δημοφιλές» πάνε παραπέρα, πολύ πιο πέρα, διατηρώντας όμως την βαθύτερη ουσία, τον κορμό ενός μεγαλοπρεπούς και αυτοδύναμου οικοδομήματος που είναι η ελληνική μουσική, έτσι όπως διαμορφώθηκε επί αιώνες στα βράχια και τους κάμπους τούτου του τόπου…
Tο έργο
Ο Νίκος Σκαλκώτας, με το λαϊκό μπαλέτο 'Η Θάλασσα' συγκεντρώνεται για
άλλη μια φορά στη μελέτη της ελληνικής δημοτικής παράδοσης. Μια σειρά
ζωντανών εικόνων, παρμένων αποκλειστικά απ' τη ζωή του θαλασσινού κόσμου
και της ωραίας θάλασσας, αποδίδει ένα μικρό φραγκμέντο, σαν υπόθεση,
που περιστρέφεται πότε στο φανταστικό πότε στο φαντασμαγορικό (χορός -
μπαλέτου) και συχνά στο λαϊκό μοτίβο, σε παραδόσεις της θαλασσινής ζωής.
Η όλη μουσική, χωρίς το μπαλέτο, θα μπορούσε να ονομασθεί συμφωνική
σουίτα (ή και συμφωνικού χορευτικού ποιήματος). Ο τόνος της μουσικής
είναι λαϊκός από αρχής μέχρι τέλους, με τάση προς την απλότητα του
χορού, του ρυθμού και της φαντασίας του μπαλέτου, που δεσπόζει σαν
οδηγός στις διάφορες αντιθετικές εικόνες της σκηνής.
Από το ένθετο στο cd
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου